Alternatieve schenkingsvormen voor aandelen op naam - E-SEMINARIE

Bij wet van 14 december 2015 heeft de wetgever de effecten aan toonder afgeschaft. 
Waar ze voorheen kosteloos via handgift konden worden overgedragen, is dit sinds 2014 niet langer mogelijk. Omdat aandelen op naam niet kwalificeren als onlichamelijke roerende goederen, worden ze uitgesloten van de handgift. De belastingplichtige moet dus op zoek gaan naar alternatieve methoden van schenking, die meestal aan strengere toepassingsformaliteiten onderworpen zijn. Tijdens dit seminarie krijgt u op praktijkgerichte wijze een overzicht van de manieren waarop aandelen op naam kunnen weggeschonken worden. 

Vooreerst wordt dieper ingaan op de schenking van aandelen via de kwalificatie als zogenaamde familiale vennootschap. Aandelen kunnen onder dit gunstregime immers belastingvrij geschonken worden. Wanneer deze piste bewandeld kan worden is het daarom vaak zinloos om verder te zoeken. In de praktijk van de vermogensplanning neemt dit gunstregime een cruciale plaats in. In dit seminarie wordt dieper ingegaan op de na te leven voorwaarden, de procedure en de sancties bij schending van de voorwaarden. Recent zijn een aantal bijzonder interessante voorafgaande beslissingen en vonnissen uitgesproken met betrekking tot het centrale begrip reële economische activiteit. Dit wordt uitgebreid besproken.

Daarnaast wordt ingegaan op de sluiting van de Kaasroute. Deze techniek van de schenking voor een buitenlandse notaris zorgde er voor dat er geen registratierechten betaald werden op de schenking. Indien de schenker binnen de drie jaar kwam te overlijden, was er wel erfbelasting verschuldigd. Op 18 juli 2020 werd in de Kamercommissie Financiën het wetsvoorstel tot verplichte registratie van buitenlandse notariële schenkingsakten goedgekeurd en sinds 15 december 2020 trad ook de wet die het Wetboek Registratierechten wijzigt definitief in werking. Dit betekent dat op heden een notariële schenkingsakte, verleden door een buitenlandse notaris, verplicht geregistreerd moet worden, ook in België. Dit betekent een fameuze streep door de rekening voor de successieplanning van aandelen op naam. De sluiting van de Kaasroute zal dan ook gedetailleerd besproken worden.

Ten slotte zal worden ingegaan op de alternatieven voor de Kaasroute. Het meest voor de hand liggende alternatief is de schenking van aandelen via de overschrijving in het aandelenregister. Grote vraag is of de fiscale administratie na het overlijden van de schenker de schenking niet kan verwerpen? Een recent arrest van het hof van beroep te Antwerpen is alvast positief. Een zwaluw maakt evenwel de lente niet. Daarom wordt in dit seminarie nagegaan welke vormvereisten nageleefd moeten worden en wat de civiele en fiscale valkuilen zijn. Vormt de inschrijving in het aandelenregister op zich een eigendomsoverdracht? Kan de schenking nietig verklaard worden? Kan de schenker de schenking van aandelen op naam via inschrijving in het register herroepen? 

Een andere methode betreft de koop-schenking, waarbij een som geld wordt geschonken aan de koper, die op zijn beurt de aandelen aankoopt. De rechtspraak en de rechtsleer zijn niet eensgezind over de kwalificatie van een dergelijke koop-schenking. Het Hof van Cassatie is van oordeel dat er sprake is van een onrechtstreekse schenking die algemeen aanvaard wordt als alternatieve schenkingsvorm. Op onrechtstreekse schenkingen zijn geen registratierechten verschuldigd.  Wat zijn de modaliteiten van een koop-schenking? Waarop moet gelet worden? Wat bij overlijden binnen de drie jaar? Een variant op dit systeem vormt de vermomde schenking. Hierbij wordt het aankoopbedrag van de aandelen teruggestort naar de koper. Welke gevaren zijn er verbonden aan een vermomde schenking? Wat is de visie van de fiscus? Waarmee moet men rekening houden? Een meer geraffineerde techniek vormt de verkoop van aandelen gevolgd door een kwijtschelding van de koopsom. Juridisch wordt deze handelswijze aanzien als een onrechtstreekse schenking. 

Tot slot wordt er dieper ingegaan op de inbreng ten behoeve van een derde of zonder uitgifte van nieuwe aandelen. Deze constructie wordt beschouwd als een onrechtstreekse schenking, maar werd tot nog toe in de praktijk niet veel gebruikt. Nochtans heeft deze methode een enorm potentieel, zeker wanneer men de inbreng verricht in een eenvoudige structuur zoals de maatschap. Wat zijn hier de aandachtspunten om deze techniek correct uit te voeren? 

In dit seminarie krijgt u op praktijkgerichte wijze een overzicht van verschillende alternatieven van schenking van aandelen op naam. Hierbij komen zowel de burgerlijke als de fiscale aspecten aan bod.